​​‘Ik weet niet. Ik ben een beetje wiebelig’, zegt Menno, eenmaal gesetteld op de gele stoel. ‘Wiebelig’, herhaal ik. Hij denkt na. ‘Ja. Emotioneel wat labiel, misschien?’

Ik glimlach om het vraagteken dat in de lucht blijft hangen. Ik herken de onzekerheid die hoort bij ontwikkeling. Dingen zijn ineens anders. Is dat goed? Slecht? Sta ik nou stil of beweeg ik? Help! Hij formuleert voorzichtig, maar dat hij boos is spat aan alle kanten van hem af.

'…dus dat is was een heel grote teleurstelling.’ Kalle fronst en knikt. Hij wilde een opdracht heel graag, moest door een procedure heen en is het niet geworden.
Er valt een stilte. Bij Kalle hoef ik meestal niet veel meer te doen dan luisteren en wachten. In de vertraging van ons gesprek legt hij de verbindingen.
‘Maar’, mijmert hij dan ook na een korte stilte: ‘het is ook OK dat ik het niet geworden ben. Ja. Gek is dat. Het is echt prima.’ Hij glimlacht. Tegelijk wellen er tranen op in zijn ogen...

En hoe speelt dit op je werk, denk je? Hebe denkt na. Ze vertelde net hoe het haar de afgelopen weken lukt om meer plezier te hebben in de dag, dingen te doen die ze leuk en uitdagend vindt, in plaats van steeds bezig te zijn met alle taakjes die ze nog moet doen. Ze straalt terwijl ze vertelt over de stappen die ze heeft gezet, de avond met iets te veel wijn en de afwas die gewoon is blijven staan

​Veel buikpijn had ik als kind. En hoofdpijn trouwens ook. Geen idee waarom. Nu ik er op terugkijk was er met mijn buik niks aan de hand. Ook mijn hoofd functioneerde prima.  Ik kreeg ‘last’ als er iets speelde; in huis, als mijn moeder niet goed in haar vel zat, of er druk stond op het gezin. Op school, wanneer er strijd was in de klas. Mijn lichaam ging bij voorbaat al op slot. Toen nam ik alleen nog maar de fysieke reactie waar; ...

Het is tijd om de belofte van mijn ondertitel eens in te lossen; iets over mijzelf te schrijven. Ik ben niet zomaar docent, trainer en coach geworden – ik leg de aandacht graag bij de ander. Maar toen ik eenmaal leerde mijn eigen kwetsbaarheid toe te staan, werd ik aanzienlijk beter in mijn werk. Bij deze.
 
‘Ik noem dat groeipijn’ , zegt de buurvrouw, terwijl ze mijn headset terug op tafel legt, haar baby op de arm. ‘ Fijne headset trouwens, bedankt!’ We glimlachen, herkennen elkaars situatie: werk, kinderen, even dit even dat. Ik zit aan tafel achter de laptop. Het eten staat al vast op het vuur. Heel even valt het stil, ik kijk haar vragend aan.

Energiek ziet ze er uit. ‘Oooh, maar het gáát ook wel goed hoor’, zegt ze. ‘Kijk, wij hebben het natuurlijk heel goed. We hebben alles en vooral hebben we elkaar.’
Vier kinderen hebben ze en ze werken allebei fulltime.
‘Minder werken?’ Haar ogen staan fel. ‘Ja, natuurlijk mag dat. Maar weten ze ook wat dat betekent? 

Het belangrijkste thema van Edra ligt al snel op tafel: de lat ligt hoog. Te hoog. Het slaat hem dood, hij durft bijna niet eens meer aan dingen te beginnen. Halen zal hij die lat niet, dat weet hij al lang, dus waarom al die moeite doen, waarom die confrontatie  opzoeken? Hij probeert nog om geen mislukkeling te zijn, maar 

‘Pf nou’, zegt Lev. ‘Het is wel druk.’
Hij veegt zijn hand over zijn voorhoofd, alsof hij net is komen aanrennen. ‘Ik heb gister ook tot heel laat doorgewerkt dus…’  De rest van zijn zin wuift hij weg. Voorop zijn stoel zit hij. Zijn handen liggen op zijn knieën. Mijn eigen ademhaling verhoogt iets, ik kijk op de klok. Stress is besmettelijk.

Onderwijs ttv Corona
Column uitgesproken tijdens de Balkonsessie van 15 mei jl; de wekelijkse online samenkomst van studenten, docenten en medewerkers van HKU Theater

Ik zie jullie allemaal wel: jullie gezichten, verwachtingsvol, terughoudend, enthousiast. Een cynisch glansje zie ik her en der, een frons. Ik zie je tranen, je ingehouden adem, ik zie zelfs ineens je sigaret. Ik zie de post-it voor je camera - wil je niet gezien of kijk je liever niet? Ik zie de wind die door je haar speelt, zoomend in de tuin, of skypend op je balkon. Ik hoor de ondertonen in je stem, je vertwijfeling tijdens het spreken, ik hoor je zwijgen. Ik hoor de ingehouden irritatie, de boosheid soms of het verdriet. Ik zie je, ik hoor je. We hébben wel contact. En toch...