Soms zie je het ineens: hoe mensen zich inhouden, hun emoties opkroppen, zich aanpassen. Het tikken van voeten, het klikken van pennen, het klemmen van kaken. Agitatie noem je dat ook wel, gek genoeg één van de vele uitingen van passiviteit. Je kunt heel druk zijn met tikken, obsessief je mail in de gaten houden, of gevoel wegslikken; je lijf is actief. Maar de passiviteit schuilt hem in dat wat je vermijd te doen: zeggen wat je er van vindt of waar je behoefte aan hebt. Met Mark heb ik het over zijn studie: hij staat er niet zo best voor. Hij stelt uit, komt niet opdagen, levert lage kwaliteit werk in. Studie-ontwijkend gedrag, kortom, een geliefde term onder mijn HBO-collega’s. Ik bespeur enige vermoeidheid in mijzelf terwijl Mark praat: we hebben dit gesprek al vaker gevoerd. Wat is er nodig om hem uit deze impasse te krijgen? Ineens zie ik zijn been. Het wiebelt. Er valt een stilte. De beweging wordt intenser. Iets in mij doet zeer als ik het zie. Passiviteit duidt vaak op miskenning: er is iets in jezelf wat je niet wilt horen, zien, erkennen. Zo lang je daar van wegblijft zet je jezelf klem. De stroming staakt, stagnatie slaat toe. Mark gedraagt zich passief. Niet alleen in zijn studie-ontwijkend gedrag, ook in de afwachtende manier waarop hij dit gesprek met mij voert. En hij loopt vast. In zijn studie, in zijn leven. En dat is niet voor het eerst. Dat doet zeer.
Ik deel mijn hypothese; benoem dat hij zich afhankelijk opstelt, mogelijk iets miskent in zichzelf en dat misschien al langere tijd doet. Zijn been stopt onmiddellijk met bewegen. Hij kijkt me aan, actief, een beetje boos misschien, maar wakker. En weer valt er een stilte. Een bewegingsloze stilte deze keer. Dan vertelt hij me over zijn basisschooltijd. Hoe hij zich verveelde en steeds slechter presteerde. Hoe hij niet gezien, maar wel beoordeeld werd. Zijn agitatie is verdwenen. Er ontstaat ruimte voor een beetje boosheid; even mag Mark zich uiten van zichzelf. En ineens ook komt er ruimte om anders te kijken naar het studeren, naar de passieve houding, en naar dat wat hij daar in anders zou kunnen doen. De opties komen van hem, niet van mij. Zijn kwetsbaarheid ontroert me. Later die middag zit ik op de fiets. Bij het stoplicht zie ik een man met zijn vingers knippen, terwijl hij luistert naar de vrouw die naast hem staat. De caissière later in de supermarkt draait haar ring om haar vinger, terwijl ze wacht tot de klant eindelijk de juiste pas gevonden heeft. Welk verlangens gaan er allemaal schuil onder al dat wiebelen en friemelen? Geniet even van dit geniale voorbeeld van agitatie (en miskenning) van het Simplistisch Verbond Disclaimer De naam van de cliënt in deze tekst is om privacy redenen gefingeerd. De tekst is gebaseerd op een daadwerkelijke sessie, maar aangepast met het oog op de leesbaarheid. Toelichting Methodisch: als coach, maar ook als docent en tutor gebruik ik vaak wat ik zelf tijdens een gesprek ervaar als ingang: in het gesprek met Mark voelde ik vermoeidheid, terwijl ik eigenlijk niet moe was. Dat is een signaal. Door goed te kijken en luisteren komt vaak al gauw onderliggende thematiek boven tafel. Mark doet een beroep op mij: Wat kan ik doen om beter te presteren in mijn studie, Inge, vertel het me? Zijn lichaamshouding, de toon van zijn stem, de vraag die hij me stelt en vooral het tikken van zijn voet wijzen mij op de agitatie. Dat is een ingang tot thema’s die onder de coachvraag liggen: wat precies zorgt er nu voor dat het studeren zo moeilijk gaat? Thematisch: in het geval van Mark is dat miskenning. Hij is al vroeg in het onderwijssysteem niet gezien, verkeerd ingeschat, onvoldoende erkend in wat hij wel kan. Mogelijk heeft de thuissituatie daar ook een rol in gespeeld. Mark is er zelf van overtuigd geraakt dat hij ‘het niet kan’. En dat verwachtingspatroon laat hij uitkomen. Tegen wil en dank. Iets anders doen dan dat wat we kennen, hoe destructief en pijnlijk ook soms, voelt vaak veiliger dan nieuw gedrag vertonen, waarvan wij de uitkomst niet kennen. Ik heb er alle vertrouwen in dat Mark voldoende lef heeft om te gaan erkennen wat hij wel kan en dapper genoeg is om - doodeng - gedrag te gaan vertonen dat hem succes oplevert. Opmerkingen zijn gesloten.
|
De Kleine Professorschrijft over de groei van cliënten, studenten én zichzelf.
Laat je e-mailadres achter en ontvang een mail als er een verse blog is!
Archieven
December 2023
Categorieën
Alles
|